Wnętrze Kościoła

Wewnątrz kościoła znajdują się liczne freski, epitafia oraz rzeźby pochodzące z różnych okresów historycznych.

WNĘTRZE późnobarokowe z elementami neorenesansowymi. Ściany artykułowane są pilastrami toskańskimi (w prezbiterium i pod łukiem tęczowym sparowanymi) dźwigającymi wyłamane belkowanie, z kontynuacją podziałów gurtami sklepiennymi; w nawach bocznych rozsunięte są pary zewnętrznie zdwojonych pseudopilastrów; arkady międzynawowe dzielone parami analogicznych podpór, z kontynuacją w gurtach; w kruchcie podziały ramowe.

Sklepienie nawy głównej i prezbiterium wspólne, kolebkowo-krzyżowe o szwach podkreślonych pasami, dzielone gurtami, z ogzymsowanymi cokolikami u ich nasady. W kruchcie zachodniej oraz zakrystii i skarbcu występują sklepienia kolebkowo-krzyżowe.

Okna zamknięte odcinkowo, ujęte opaskami tynkowymi ze zwiniętymi w spirale skrajami naczółków i wolutkami bocznymi (okno w ścianie szczytowej prezbiterium z analogiczną opaską iluzjonistyczną al fresco), w ścianach wschodnich zakończeń naw bocznych głęboko rozglifione, zamknięte odcinkowo.

 

KONFESJONAŁ neorenesansowy, we wnęce pod ścianą zachodnią w IV przęśle nawy północnej, architektoniczny, z dębiny, 1870–1883, z fundacji hr. Ludwika Józefa Krasińskiego i wg projektu arch. Witolda Rakiewicza, trójdzielny, artykułowany smukłymi pilasterkami korynckimi, otwarty arkadowo, w środkowej osi z półkoliście występującym klęcznikiem i wykrojowymi, wahadłowymi drzwiczkami, nakryty naczółkiem trójkątnym zwieńczonym krzyżem.

ZESPÓŁ ŁAWEK DLA WIERNYCH, powstały w 2 fazach: 4 segmenty późnobarokowych, intarsjowanych z lat 40. lub 70. XVIII w. i 8 neorenesansowych, 1870–1883, z fundacji hr. Ludwika Józefa Krasińskiego i wg projektu arch. Witolda Rakiewicza, liczących po 5 siedzisk przedzielonych spływami wolutowymi, ustawionych w miejscach dawnych mens ołtarzy iluzjonistycznych w nawach bocznych.

CHÓR MUZYCZNY w IV przęśle nawy, 1870–1883, proj. Wincenty Rakiewicz, neorenesansowy, murowany z cegły i tynkowany, trójosiowy ze znacznie poszerzoną i wysuniętą do przodu osią środkową oraz wklęsło wygiętymi ściankami bocznymi, wspary na dwóch rozbudowanych filarach, artykułowany pilastrami toskańskimi powiązanymi pasami zredukowanego belkowania z pilastrami w arkadach międzynawowych, w arkadach łuki: w środkowej koszowy, w bocznych półkoliste; parapet pełny o analogicznych podziałach, z płycinami w polach, w osi środkowej ujęta pseudopilasterkami późnorenesansowa, czerwonomarmurowa tablica poświadczeniowa budowy i konsekracji kościoła, 1575.

ORGANY z późnobarokowym prospektem, 1739–1746, wyk. Wawrzyniec Zadorski z Warszawy (zm. 1766) – instrument, niezachowany, nieustalona pracownia pomorska lub warszawska (?) – szafa, typu trójwieżyczkowego z szerszą i wyższą wieżą środkową, z wysokim cokołem i konsolowymi wspornikami z herbami: Ślepowron Krasińskich (w środkowej) i Oginiec Ogińskich (w skrajnych), na szczytach wieżyczek w analogicznym układzie figury Króla Dawida i muzykujących aniołów (obecnie zdemontowane, po konserwacji, w skarbcu), ujęty wąskimi regencyjnymi uszakami z uskrzydlonymi główkami anielskimi. Nowy instrument z peduałem i manuałem, wykonany przez firmę Jana Śliwińskiego ze Lwowa w 1880 r.

BALUSTRADA KOMUNIJNA pod łukiem tęczowym, 1870–1883, wg proj. Wincentego Rakiewicza, fund. hr. Ludwik Józef Krasiński, poprzedzona pojedynczym stopniem z białego marmuru kararyjskiego, złożona z dwóch segmentów ujętych filarkami, z profilowanym cokołem i parapetem, ażurowa z rzędem tralek, z ażurowymi dwuskrzydłowymi drzwiczkami rokokowymi utworzonymi ze skomplikowanych w rysunku kompozycji plecionek rocaillowych i krzywoliniową górną krawędzią, z kwiatonem w zamknięciu słupka środkowego.

POSADZKI: w prezbiterium i nawach marmurowa w układzie opus alexandrinum z białawego i szarego marmuru z Carrary (bianco ordinario i Bardiglio) ułożona 1870–1883 wg proj. Wincentego Rakiewicza, fund. hr. Ludwik Józef Krasiński, w nawach bocznych między poszczególnymi przęsłami oraz w kruchcie wtórnie przełożone relikty pierwotnej posadzki w prezbiterium z brązowo-brunatnej i szarozielonkawej odmiany wapienia olandzkiego, 3. tercja XVII lub poł. XVIII w.; w krypcie białomarmurowa, z umieszczoną na osi przed schodami wejściowymi prostokątną płytą o zaokrąglonych narożach z wyrytym i uzupełnionym czarną masą herbem Ślepowron Krasińskich.

PARA ŁAWEK CELEBRANSÓW neorenesansowych z klęcznikiem, z dębiny, 1870–1883, z fundacji hr. Ludwika Józefa Krasińskiego i wg projektu arch. Witolda Rakiewicza, o przedniej ściance o ściętych narożach nakrytych akantowymi spływami, z podziałem na dwa pola z bogatą dekoracją ornamentalną i płaskim zapleckiem ujętym profilowanymi uskokowymi ściankami, dokładnie wpasowane w część środkową marmurowo-gipsowej obudowy nagrobków i epitafiów Krasińskich na ścianach bocznych prezbiterium.

ZESPÓŁ NAGROBKÓW, EPITAFIÓW I TABLIC KOMEMORATYWNYCH RODU KRASIŃSKICH

1-2. późnorenesansowe, rozmieszczone pod ścianami bocznych między II i III przęsłem naw bocznych: w południowej czerwonomarmurowa wgłębnorzeźbiona płyta z parą ujętych w arkadach półpostaciowych przestawień Jana i Katarzyny Krasińskich, ok. 1575, wyk. nieustalona pracownia krakowska; w północnej Andrzeja i Katarzyny Krasińskich, architektoniczny, piętrowy o zredukowanej wtórnie formy obudowy i elementach dekoracji architektonicznej i ornamentalnej, z parą wypukłorzeźbionych płyt figuralnych w układzie postsansovinowskim, 1581, proj. i wyk. Santi della Camilla zw. Gucci Fiorentino z Krakowa i Pińczowa (atryb.); 3-4. późnomanierystyczne, umieszczone wtórnie na ścianach bocznych w prezbiterium, bliżej ściany wschodniej: o zbliżonych strukturach edikulowych, flankowanych pilastrami i zamkniętych odcinkowym naczółkiem, z tablicą inskrypcyjną w cokole i krucyfiksem w polu głównym, z czarnego wapienia mozańskiego, brązowej odmiany wapienia olandzkiego i alabastru angielskiego, wyk. nieustalone warsztaty z Gdańska lub Prus Królewskich przed 1655, od południa Andrzeja (zm. 1588) i Katarzyny z Czernickich Krasińskich; od północy Jakuba (zm. 1660) i Stanisława Krasińskich (zm. 1654); 5-6. wczesnobarokowe, umieszczone na tych samych ścianach od strony zachodniej, z czarnego marmuru dębnickiego, brązowo-brunatnego wapienia z Bolechowic pod Chęcinami i jasnego alabastru podolskiego, proj. i wyk. Martin Christian Peterson z Krakowa i Andrzej Czernic z Chęcin (atryb.) ok. 1669, o bliźniaczych strukturach architektonicznych w kształcie wspartej na wysokim cokole, ujętej piastrami pseudokorynckimi edikuli z ustawionymi ukośnie w arkadzie wypukłorzeźbioną płytą figuralną, od południa Jana Kazimierza Krasińskiego (zm. 1669), od północy piętrowy jego dwóch żon: Urszuli Grzybowskiej (zm. 1647) i Amaty Andrei d’Andrault de Langeron (zm. 1663); 7. dojrzałobarokowy, flamizujący, pod łukiem tęczowym, pierwotnie wolnostojący, tumbowy, obecnie zawieszony wtórnie na ścianie północnej, z czarnego, muszlowego marmuru mozańskiego i mosiądzu, wyk. Andreas Mackensen młodszy z Gdańska (atryb.) po 1663, z czterospadową pokrywą dawnego sarkofagu i trybowanymi w blasze i ujętymi w swobodnych pozach leżących odwróconymi do siebie plecami postaciami kobiecymi oraz umieszczonymi pod ich stopami i nad głowami parami owalnych kartuszy wolutowych z inskrypcjami i herbami oraz spinającymi te kompozycje odlewanymi motywami wanitatywnymi; 8. późnobarokowe epitafium z dekoracją regencyjną, z czarnego marmuru dębnickiego, zawieszone na północnym filarze między I i II przęsłem nawy głównej, wyk. nieustalona pracownia w Dębniku, 1747, w formie edikuli artykułowanej pseudopilastrami na konsolkach, z wykrojową tablicą inskrypcyjną upamiętniającą Jakuba Krasińskiego (zm. 1747) i ujętym spływami wolutowymi zwieńczeniem z kolistym kartuszem z herbem Ślepowron, gałązkami palm i czaszką z piszczelami; 9. rokokowy typu medalionowego, nadwieszony pod łukiem tęczowym na ścianie południowej, Marianny z Czarnkowskich Krasińskiej (zm. 1745), z czarnego wapienia z Dębnika i trybowanej blachy mosiężnej, okolony iluzjonistyczną dekoracją architektoniczną al fresco, proj. Jakub Fontana (atryb.), po 1747, wyk. nieustalona pracownia dębnicka i złotnik / odlewnik z Warszawy lub Gdańska (?), w formie okazałego sarkofagu ujętego wolutkami, z trapezoidalną tablicą inskrypcyjną na ściance przedniej, z rocaillowym kartuszem herbowym z aniołkiem z krzyżem, wyżej z ujętym rokokową ramą wypukłorzeźbionym portretem zmarłej i ulatującym nad nimi aniołkiem z uskrzydloną klepsydrą, rama iluzjonistyczna w formie ujętej pseudopilastrami edikuli zamkniętej nadwieszonym półkolem, z obfitą dekoracją regencyjno-rokokową; 10. biskupa kamienieckiego Adama Stanisława Krasińskiego (zm. 1800), wolnostojący, z dwóch odmian białego marmuru kararyjskiego, w typie zwężającej się ku górze, kwadratowej w planie steli antycznej z pokrywą i inskrypcją w ściance czołowej, powyżej herbem Ślepowron z insygniami biskupimi oraz niskim cokolikiem z posągiem biskupa w stroju pontyfikalnym, 1843, fund. Wincenty Krasiński z Opinogóry.

Opracował: dr hab. Michał Wardzyński, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego

 

error: Content is protected !!