Mauzoleum Rodu Krasińskich
Podziemia Kościoła w Krasnem
WYSTRÓJ ARCHITEKTONICZNY KRYPTY: wykonany 1877 sumptem hr. Ludwika Józefa Krasińskiego wg projektu Wincentego Rakiewicza; krypta złożona z trzech przestrzeni pod zakrystią, prezbiterium (przedzielone ścianką z dwoma przejściami bocznymi), I i II przęsłem korpusu i obiema nawami bocznymi, bez dostępu do historycznych podziemi pod zachodnią częścią nawy głównej (przęsła III-IV); neorenesansowy, w pierwszych trzech przestrzeniach uregulowane za pomocą artykulacji parami pilastrów z kontynuacją w gurtach sklepień kolebkowo-krzyżowych o bardzo obniżonej strzałce, okienka-świetliki w głębokich glifach, ze spadzistymi parapetami; część wschodnia i wnęka zachodnia odgrodzone żelaznymi kratami neogotyckimi dzielonymi wielobocznych słupkach ze sterczynami i o geometrycznych podziałach, z ruchomymi częściami na zawiasach z zamkami (w części wschodniej w osiach 2. i 4., jednoskrzydłowe; we wnęce zachodniej w części środkowej z dwuskrzydłowymi drzwiami).
WYSTRÓJ KAMIENIARSKI KRYPTY: wykonany 1877 sumptem hr. Ludwika Józefa Krasińskiego wg projektu Wincentego Rakiewicza z udziałem Juliusza Faustyna Cenglera z Warszawy z użyciem wapieni mozańskich z Dinant, Namur i Rance, białego i szarego marmuru z Carrary (marmo ordinario i Bardiglio); w części wschodniej, na ścianie szczytowej katakumba, obłożona czerwonawym marmurem koralowcowym z Rance, dzielona na siedem przęseł pilastrami toskańskimi, z umieszczonymi w trzech rzędach płycin z prostokątnymi białomarmurowymi płytami zakrywającymi półki z trumnami, w dolnym rzędzie, od lewej: Jan Krasińskiego, Adama Krasińskiego, Katarzyny z Borskich oraz Marty i Konstantego Krasińskich, Jana Adama Krasińskiego, Augusta Krasińskiego, Błażeja Jana Krasińskiego; w środkowym: Róży z Ogińskich, Stanisława Krasińskiego, Marianny z Czarnkowskich, Jadwigi i Konstancji Anieli Krasińskich, Michała i Jana Krasińskich, Laury Antoniny Krasińskiej, górnym: Joanny Marii Krasińskiej, Stanisława Krasińskiego, Teresy z Chodkiewiczów, Jadwigi Teresy z Jabłonowskich, Stanisława Bonifacego Krasińskiego; naprzeciw, pod ścianką działową klasycystyczny czarnomarmurowy sarkofag z prochami: Walerego, Jaksy, Sławomira, Sławka i Mikołaja Krasińskich oraz Aleksandry z Dzierzgowskich, z zawieszoną wyżej uszakowatą tablicą inskrypcyjną; ustawiony pod ścianką działową kiosk na planie prostokąta o trójosiowej strukturze, dzielonej pilastrami toskańskimi na niskich piedestałach, dźwigającymi belkowanie z trójkątnym naczółkiem nad osią środkową, w arkadowych płycinach z tablicami upamiętniającymi od lewej: Urszulę z Grabowskich, Jana Kazimierza Krasińskiego, Amatę Andreę d’Andrault de Langeron; para wolnostojących białomarmurowych sarkofagów na wspólnym cokole, ogzymsowanych, z płycinami i występami w ściankach bocznych, pary fundatorów: hr. Ludwika Józefa Krasińskiego i Elizy z Branickich, z analogicznymi inskrypcjami i herbami na dłuższych bokach; na sarkofagu hr. Ludwika umieszczone trzy małej neoklasycystyczne marmurowe urny w kształci antycznych sarkofagów z: sercem mjr. gwardii napoleońskiej Dominika Radziwiłła (zm. 1813), 1816; prochów kpt. kpt. gwardii Jana Nepomucena Dziewanowskiego (zm. 1808) i Stanisława Gorayskiego (zm. 1809); z sercem Michała Hieronima Krasińskiego (zm. 1784), wszystkie fund. gen. Wincenty Krasiński; pod kratą od strony zachodniej wolnostojący sarkofag klasycystyczny biskupa Adama Stanisława Krasińskiego (zm. 1800); we wnęce zachodniej w II przęśle nawy, na ścianie szczytowej katakumba, obłożona czarnym i czerwonawym marmurem mozańskich, z trójstrefowym układem prostokątnych białomarmurowych płyt zasłaniających półki z trumnami, z wyciętymi i czernionymi inskrypcjami, w dolnym od lewej: puste; w środkowym: Teoodora Onufrego Hilarego Krasińskiego, Chryzantyna Wilhelma Ignacego Krasińskiego, dalej puste; w górnym: Jana i Katarzyny z Mniszewa, Andrzeja i Katarzyny z Czernickich, Franciszka i Wojciecha Krasińskich, Mikołaja i Stanisława Krasińskich, Jakuba Krasińskiego oraz Laury i Heleny Krasińskich. W aneksie południowym pod I przęsłem nawy poprzedzony dwoma stopniami wolnostojący ołtarz z czarnomarmurową mensą z rytą dekoracją antependium i stopniem oraz metalowym krzyżem ołtarzowym.
Pozostałe pochówki: w części wschodniej, na ścianie południowej, przy kracie: białomarmurowa, neorenesansowa tablica epitafijna ks. Izabeli z Krasińskich Czartoryskiej (zm. 1904) i współczesna tablica pamiątkowa bpa Adama Stanisława Krasińskiego.
Opracował: dr hab. Michał Wardzyński, Instytut Historii Sztuki Uniwersytetu Warszawskiego